Pod koniec XVI wieku, w epoce wielkich odkryć geograficznych, Anglia wraz z innymi mocarstwami rozpoczęła podbój nowych lądów. Z czasem Imperium Brytyjskie zaczęło obejmować tak duży obszar, że zaczęto nazywać je państwem, nad którym „nigdy nie zachodzi słońce”. Krótko omawiamy najważniejsze kolonie Wielkiej Brytanii!
Kolonie Wielkiej Brytanii
W XV i XVI wieku w podboju nowych ziem przodowały Portugalia i Hiszpania, zaś w połowie XVII wieku coraz większe sukcesy zaczęły odnosić Holandia oraz Francja. W wyniku wojen w XVII i XVIII wieku na prowadzenie zaczęła wysuwać się Anglia (w 1707 roku związała się ze Szkocją i stała się Wielką Brytanią) i zdobyła dominację na terenach Ameryki Północnej oraz Indii. Złotym okresem angielskiego kolonializmu była epoka wiktoriańska, czyli okres panowania Królowej Wiktorii (1837-1901). W najlepszym momencie Imperium oraz kolonie Wielkiej Brytanii zajmowały aż ¼ powierzchni Ziemi!
Mocarstwo obejmowało największy obszar po I wojnie światowej, ale wtedy Kanada i Australia oraz kilka mniejszych składowych zostały już uznane za dominia, czyli niezależne państwa uznające zwierzchnictwo korony brytyjskiej. Potęgę tę udało się bowiem zbudować dzięki zasadzie „dziel i rządź” – w wielu przypadkach unikano aneksji, stosując rozwiązania, które mimo to zapewniały rzeczywistą władzę.
Kolonie Wielkiej Brytanii były terytoriami nienależącymi do Zjednoczonego Królestwa, ale zależnymi od korony – obowiązywało w nich prawo brytyjskie, uchwały parlamentarne itp. Historycznie istniały trzy odmiany kolonii:
- nadawane konkretnym osobom (XVI-XVII wiek),
- administrowane przez kompanie handlowe (XVIII-XX wiek).
- korony brytyjskiej.
Ważnym przełomem w historii Imperium była rewolucja amerykańska, kiedy to w 1783 roku trzynaście najstarszych i najludniejszych kolonii wywalczyło niepodległość – w ten sposób powstały Stany Zjednoczone. Po tych wydarzeniach Brytyjczycy skupili się na terenach w Azji, Afryce i Pacyfiku. Pokonanie Francji w wojnach napoleońskich oraz Rosji w wojnie krymskiej sprawiło, że ich kraj stał się największą potęgą na świecie.
Napięcia polityczne z Niemcami pod koniec XIX wieku przyczyniły się do wybuchu I wojny światowej, która osłabiła pozycję gospodarczą i militarną państwa. Podobne skutki przyniosła II wojna światowa, w której Japonia okupowała kilka kolonii Wielkiej Brytanii w Azji Południowo-Wschodniej. Po zakończeniu wojny rozpoczęto dekolonizację, czyli proces, w ramach którego większości zdobytych terytoriów przyznano niepodległość. Trwał aż do 1997 roku, kiedy to Hongkong został przekazany Chinom.
Interesujesz się historią Wielkiej Brytanii? Jeśli chcesz być w stanie czytać publikacje w oryginalnym języku, zapisz się na angielski Warszawa.
Najważniejsze tereny Wielkiej Brytanii w Europie
Wielka Brytania podbijała nie tylko na drugim końcu globu. Kontrolowała także tereny w Europie, takie jak m.in.:
- Cypr (1925–1960),
- Gibraltar (1830–1983),
- Malta (1914–1964),
- Minorka (1714-1802).
Najważniejsze kolonie Wielkiej Brytanii w Afryce
Brytyjczycy już w pierwszej połowie XIX wieku kontrolowali Egipt, a później Sudan. Stworzyli także liczne kolonie, takie jak m.in.:
- Sierra Leone (1808–1896),
- Złote Wybrzeże – Ghana (1874–1957,)
- Nigeria (1906–1960),
- Kenia (1920–1963),
- Uganda (1905–1962),
- Rodezja (1964–1965),
- Zimbabwe (1979–1980).
Najważniejsze kolonie Wielkiej Brytanii w Azji
Jedną z najważniejszych i najbogatszych kolonii Wielkiej Brytanii były Indie, podbijane od XVIII wieku. Zajmowanie terenów w Azji doprowadziło do wielu konfliktów z Rosją (wojna krymska 1853-1856), a także z Chinami (wojny opiumowe 1839-1860). Wśród najważniejszych azjatyckich kolonii można wymienić:
- Indie Brytyjskie – Indie, Pakistan, Bangladesz (1757–1947),
- Bombaj (1661–1668),
- Hongkong (1843–1983),
- Borneo Północne (1946–1963),
- Singapur (1826–1959).
Najważniejsze kolonie Wielkiej Brytanii w Ameryce Północnej
Zdecydowanie najważniejszymi koloniami Wielkiej Brytanii były amerykańskie prowincje, które przyczyniły się do powstania Stanów Zjednoczonych. Jednym z największych kontrolowanych terenów była z kolei Kanada – ona w 1876 uzyskała niepodległość. Do amerykańskich kolonii, które miały największe historyczne znaczenie zaliczają się m.in.:
- Quebec (1763–1791),
- Kanada (1841– 1867),
- Nowa Szkocja (1621–1867),
- Wyspa Księcia Edwarda (1769–1873),
- Nowa Fundlandia (1583–1949),
- Kolumbia Brytyjska (1851–1871),
- Vancouver (1849–1866),
- Trzynaście kolonii Stanów Zjednoczonych (1733–1776).
Powtarzasz sobie historię kolonializmu, bo przygotowujesz się do matury albo konkursu? Jeśli chciałbyś jeszcze popracować nad językiem, zapisz się na angielski Kraków.
Najważniejsze kolonie Wielkiej Brytanii w Ameryce Środkowej i na Karaibach
Tereny w Ameryce Środkowej i na Karaibach były idealne do zakładania plantacji oraz odgrywały dużą rolę w handlu morskim. Do najważniejszych kolonii Wielkiej Brytanii na tych obszarach zaliczają się:
- Bahamy (1670–1969),
- Barbados (1627– 1966),
- Honduras (1840–1954),
- Kajmany (1962–1983),
- Jamajka (1670–1958).
Najważniejsze kolonie Wielkiej Brytanii w Ameryce Południowej
Podboje Wielkiej Brytanii na terenach Ameryki Południowej były zdecydowanie skromniejsze. Najważniejszą kolonią była Gujana Brytyjska (1831–1966).
Najważniejsze kolonie Wielkiej Brytanii w Australii i Oceanii
Po utracie trzynastu amerykańskich kolonii rząd brytyjski szukał innych terenów do tworzenia zakładów karnych i wybrał w tym celu nowoodkrytą Australię. W tamtych rejonach stworzył takie kolonie, jak m.in.:
- Tasmania (1856–1901),
- Papua (1906–1949),
- Fidżi (1874–1970),
- Nowa Zelandia (1840–1907).
Pozostałe ważne kolonie Wielkiej Brytanii
- Brytyjskie Terytorium Antarktyczne (1908–1983),
- Bermudy (1612–1983),
- Falklandy (1833-1983),
- Cejlon – Sri Lanka (1798–1948),
- Seszele (1810–1976),
Imperium Brytyjskie było wielką potęgą łączącą wiele kultur, dlatego współczesna Wielka Brytania jest bardzo zróżnicowanym państwem. Marzysz o tym, by kiedyś je odwiedzić, a może myślisz o emigracji? Angielski online pomoże Ci opanować język!