W Wielkiej Brytanii celtyckie tradycje nadal są żywe i praktykowane. Wiele osób nie zdaje sobie sprawy z tego, że jednym z przykładów pielęgnowania dawnej kultury jest barwny, niezwykle ciekawy walijski festiwal. Krótko omawiamy, czym jest Eisteddfod – święto literatury, muzyki i piosenki!
Czym jest Eisteddfod?
Termin Eisteddfod powstał z walijskich morfemów: eistedd, co oznacza „siedzieć” i fod, co oznacza „być”. Według badaczy ma więc znaczyć tyle, co „siedząc razem”, ale niektórzy przypisują też mu znaczenie bliższe słowu „zgromadzenie”. Określenie to odnosi się do tradycyjnego walijskiego festiwalu pieśni i poezji. Uczestniczą w nim chóry, śpiewacy oraz zespoły taneczne, przedstawiając swoje talenty i biorąc udział w konkursach. Tradycja Eisteddfod wywodzi się już z XII wieku, ale jest praktykowana po dziś dzień i przyciąga turystów z całego świata.
Interesujesz się celtycką kulturą i dawnymi językami? Zacznij od współczesnego – zapisz się na angielski Warszawa.
Historia Eisteddfod
Pierwszy udokumentowany festiwal Eisteddfod odbył się pod patronatem księcia Rhysa ap Gruffudda z Domu Dinefwr na zamku Cardigan w 1176 roku. W najwcześniejszej formie stanowił konkurencyjne spotkanie bardów i minstreli, w którym zwycięzca był wybierany przez szlacheckiego lub królewskiego patrona. Laureat otrzymywał nietypową nagrodę – krzesło.
Późniejsza utrata niepodległości Walii z rąk króla Edwarda I, zamknięcie szkół bardów oraz anglicyzacja walijskiej szlachty spowodowała jednak, że z czasem przestano organizować takie wydarzenia i zaczęły popadać w zapomnienie.
Obecny format Eisteddfod wiele zawdzięcza XVIII wiecznemu odrodzeniu – w 1701 roku Thomas Jones, wydawca małych czasopism zwanych almanakami, postanowił odnowić tę ciekawą tradycję, organizując festiwal w miejscowości Machynllew. Inicjatywie później patronowało londyńskie Towarzystwo Gwyneddigion, a następnie Gorsedd Cymru – tajne stowarzyszenie poetów, pisarzy i muzyków założone przez Iolo Morganwga.
Fascynuje Cię historia krajów Wielkiej Brytanii? Jeśli chcesz świadomiej ją poznawać, zapisz się na angielski Kraków.
Festiwal Eisteddfod współcześnie
Współczesne organizowane Eisteddfody są popularnymi wydarzeniami kulturalnymi, na których zgodnie z tradycją odbywają się liczne konkursy chociażby recytacji, śpiewu, i tańca. Wszystko jest prowadzone w języku walijskim.
Mimo przemian, które dokonały się na przestrzeni wieków, w centrum festiwalu jest tradycyjna walijska sztuka, a jego forma pod wieloma względami nawiązuje do dawnych tradycji. Tak jak w średniowieczu, zwycięzcy otrzymują ceremonialne krzesło, ale też koronę (kategoria wierszy wolnych) oraz medal (dla autora najlepszej prozy).
Narodowy Eisteddfod (National Eisteddfod of Wales) ma miejsce raz do roku i trwa osiem dni. Jest organizowany w pierwszym tygodniu sierpnia, w różnych lokalizacjach, wybieranych na przemian między północną a południową Walią. Zwykle bierze w nim udział ponad 6000 konkurentów, a ogólna frekwencja na ogół przekracza 150 000 osób.
W całym kraju organizuje się także duże, ale i mniejsze, lokalne Eisteddfody. Do najważniejszych zalicza się m.in.:
- Eisteddfod Yr Urdd lub Youth Eisteddfod – organizowany przez Urdd Gobaith Cymru, specjalnie dla walijskich dzieci, nastolatków oraz młodych dorosłych (do 25. roku życia), podczas letnich ferii szkolnych. Wydarzenie to jest jednym z najważniejszych europejskich festiwali sztuki młodzieżowej. Co roku odbywa się w innym miejscu, ale wraz z utworzeniem siedziby Urdd w Wales Millennium Centre, festiwal wraca do Cardiff co cztery lata;
- International Eisteddfod – jeden z największych światowych festiwali sztuki ludowej. Odbywa się co roku w lipcu, w Llangollen w Denbighshire. Chóry, śpiewacy, tancerze ludowi i inne zespoły przyjeżdżają z całego świata, dzieląc się swoimi narodowymi tradycjami. Pierwszy festiwal międzynarodowy odbył się w 1947 roku i zawsze zaczyna się przesłaniem pokoju;
- Lokalne Eisteddfod – mniejsze festiwale odbywają się co roku latem w całej Walii. Jednym z bardziej znanych jest Maes Garmon Eisteddfod. Szkoły często organizują też własne Eisteddfody jako konkursy dla uczniów, zwykle w Dzień Świętego Dawida, patrona Walii (1 marca).
Chciałbyś kiedyś wziąć udział w Eisteddfod? Jeśli przed wyjazdem do Walii musisz podszlifować język albo opanować jego podstawy, zapisz się na angielski online!