Dawniej monarchowie mogli wyróżnić zasłużonych dla kraju mężów tytułem honorowym, nadając im np. status rycerski. Co ciekawe, zwyczaj ten przetrwał aż do dzisiaj i jest praktykowany np. w Wielkiej Brytanii. Wyjaśniamy, w jaki sposób zdobywa się tytuł sir, a także jaka jest jego geneza!
Tytuł sir – historia
Tytuł sir to angielski tytuł honorowy, który wywodzi się ze średniowiecznego sire, czyli określenia stosowanego w odniesieniu do lorda. Samo słowo pochodzi jednak od łacińskiego senior. Zwrot ten jest używany w stosunku do rycerza albo baroneta (niearystokratyczny tytuł szlachecki).
Współcześnie w Wielkiej Brytanii prawo do dodawania przed swoim imieniem i nazwiskiem tytułu sir mają mężczyźni uhonorowani rycerstwem lub jednym z orderów wyższej klasy. Odpowiednikiem tej godności w przypadku kobiet jest dame. Żona mężczyzny, który zdobył tytuł sir może z kolei używać tytułu lady.
Interesujesz się historią i kulturą Wielkiej Brytanii? Zapisz się na angielski Warszawa, by jeszcze świadomiej je poznawać.
Jak i kiedy używa się tytułu sir?
Tytuł sir jest zwykle wykorzystywany w bardziej oficjalnych sytuacjach. W chwili, gdy zwraca się do osoby posługującej się tą godnością, zaleca się stosować następująca formę:
Sir + Imię + Nazwisko
Tytuł powinien być stosowany łącznie z pełnym imieniem albo imieniem i nazwiskiem, ale nigdy z samym nazwiskiem.
Co ciekawe, tytuł sir jest też używany w wojsku – dawniej przy zwracaniu się do oficerów, a obecnie także starszych podoficerów. Odpowiedź „Sir, yes, sir!” jest standardową reakcją na przyjęcie polecenia czy rozkazu.
Współcześnie sir jest uznawane również za zwrot grzecznościowy w kontaktach z nieznajomymi lub w sytuacjach służbowych, np. w oficjalnej korespondencji. Chcesz wiedzieć, kiedy poprawnie powinno się go używać? Zapisz się na angielski Kraków.
Jak można uzyskać tytuł sir?
Prawo do tytułu sir mają osoby, które otrzymały niższe, niedziedziczne szlachectwo z tytułem rycerza (Knight). Przywilej ten zyskuje się automatycznie po odebraniu odznaczenia odpowiedniej rangi.
Aktualna królowa Wielkiej Brytanii, Elżbieta II, zgodnie z tradycją wręcza Order Imperium Brytyjskiego wybranym wybitnym osobistościom, które mogą pochwalić się szczególnymi osiągnięciami dla kraju w dziedzinie nauki, kultury czy sztuki. Kandydaci są wybierani przez Królową – jedynym warunkiem jest posiadanie obywatelstwa kraju, w którym brytyjski monarcha jest uznawany za głowę państwa. Ceremonia wręczenia odznaczenia odbywa się dwa razy do roku – w grudniu, z okazji Nowego Roku oraz na przełomie maja i czerwca, z okazji urodzin Królowej.
Wyróżnia się pięć klas Orderu Imperium Brytyjskiego:
- Rycerz lub Dama Wielkiego Krzyża Orderu,
- Rycerz lub Dama Komandor Orderu,
- Komandor Orderu,
- Oficer Orderu,
- Kawaler Orderu.
Jedynie Rycerz Wielkiego Krzyża Orderu oraz Rycerz Komandor Orderu może posługiwać się tytułem sir.
Znane osoby z tytułem sir
W ostatnich latach Królowa Elżbieta II przyznała odznaczenia wielu znamienitym jednostkom, głównie zasłużonym artystom. Tytuł sir otrzymali m.in.:
- Sir Paul McCartney (muzyk),
- Sir Mick Jagger (muzyk),
- Sir Anthony Hopkins (aktor),
- Sir Elton John (muzyk),
- Sir Christopher Lee (aktor),
- Sir Sean Connery (aktor),
- Sir Richard Attenborough (aktor).
Co ciekawe, wiele sław z różnych względów odmówiło przyjęcia tego wyróżnienia. Do tego grona zaliczają się m.in. Ryduard Kipling (pisarz), John Cleese (komik), David Bowie (muzyk) czy Stephen Hawking (naukowiec). Szczególnie ciekawa historia wiąże się z odznaczeniem dla Alfreda Hitchcocka (reżysera), który wzbraniał się przed odznaczeniem, ale na cztery miesiące przed śmiercią przyjął tytuł szlachecki.
Wielka Brytania nadal jest monarchią, dlatego dalej kultywowane są w niej różne ciekawe tradycje i zwyczaje, takie jak właśnie np. stosowanie tytułu sir. Jesteś tym zafascynowany i marzysz o tym, by zobaczyć Buckingham Palace? Niech pierwszym etapem przygotowań do wyjazdu będzie zapis na angielski online!