W każdym kraju obchodzi się święta inaczej. Boże Narodzenie i Wielkanoc stoją pod znakiem nieco innych potraw, a w kalendarzu pojawiają się także charakterystyczne dla danego państwa dni wolne od pracy. Jakie są najważniejsze francuskie święta?
Święta narodowe we Francji – tabela na obecny i 2023 rok
Święto | 2022 | 2023 |
Nowy Rok (Nouvel An) | 1 stycznia | 1 stycznia |
Poniedziałek Wielkanocny (Lubdi de Paques) | 18 kwietnia | 10 kwietnia |
Święto Pracy (Fete du travail) | 1 maja | 1 maja |
Dzień Zwycięstwa (Fete de la Victoire 1945) | 8 maja | 8 maja |
Wniebowstąpienie (Ascension) | 26 maja | 18 maja |
Zesłanie Ducha Świętego, Zielone Świątki (Lundi de Pantecote) | 5 czerwca | 28 maja |
Poniedziałek Zielonych Świąt | 6 czerwca | 29 maja |
Zdobycie Bastylii (a prise de la Bastille, Fête nationale) | 14 lipca | 14 lipca |
Wniebowzięcie NMP (Assomption) | 15 sierpnia | 15 sierpnia |
Dzień Wszystkich Świętych (La Toussaint) | 1 listopada | 1 listopada |
Zawieszenie broni w 1918 r. (Armistice 1918) | 11 listopada | 11 listopada |
Boże Narodzenie (Noel) | 25 grudnia | 25 grudnia |
Nowy Rok (Nouvel An albo Jour de l’an)
Dnia 23 marca 1810 roku Rada Stanu ustanowiła dzień 1 stycznia świętem państwowym. Tak jak w wielu innych krajach, pierwszy dzień nowego roku jest dniem wolnym od pracy, dlatego pozwala wypocząć po sylwestrowych szaleństwach. Podobnie jak w Polsce wita się go o północy szampanem, ale raczej nie składa się wtedy życzeń bliskim – zgodnie z tradycją robi się to przez cały miesiąc.
Francuskie Święta Wielkanocne
Wymieniając najważniejsze francuskie święta chronologicznie, rozpoczniemy od Wielkanocy. W tym kraju ma ona prawdopodobnie nieco mniej uroczysty charakter niż w Polsce. Francuzi nie znają oczywiście polskiego śmigusa-dyngusa, a także nie święcą pokarmów. Za to podobnie jak Polacy, za symbol wielkanocny uważają jajka. Po wielkanocnym niedzielnym obiedzie rozpoczyna się poszukiwanie przez dzieci czekoladowych jajek i zajączków ukrytych w domu. Jajka królują także na francuskich stołach. W Wielkanoc podaje się między innymi omlety i jajka na twardo, a do tradycyjnych potraw należą ciasto Pâques (kształtem przypominające gniazdo) oraz udziec jagnięcy.
Poniedziałek Wielkanocny został ustanowiony świętem państwowym dnia 8 marca 1886 roku. Co ciekawe, od XI wieku wolny był cały tydzień wielkanocny i dopiero po podpisaniu konkordatu w 1801 roku ograniczono czas świętowania tylko do jednego dnia.
Święto Pracy (Fête du travail)
Na liście obejmującej najważniejsze francuskie święta obowiązkowo powinien się znaleźć także 1 maja. Nawiązuje do słynnych protestów amerykańskich robotników w Chicago z 1886 roku, walczących o ustanowienie 8-godzinnego dnia pracy. We Francji takie zmiany oficjalnie wprowadzono dopiero 23 kwietnia 1919 r.
Święto Pracy w obecnej formie jest znane we Francji od 1941 roku, ale wcześniej tego dnia wśród Francuzów panował inny zwyczaj, który przetrwał do dziś. 1 maja Francuzi ofiarują sobie nawzajem kwiaty, przede wszystkim tradycyjne konwalie. Ich zadaniem jest przynoszenie szczęścia, ale Francuzi życzą sobie w ten sposób także posiadania… pracy. Tego dnia sprzedawanie konwalii jest dozwolone wyjątkowo na ulicach miast, bez zbędnych restrykcji.
Zwycięstwo aliantów 1945 (Fête de la victoire 1945)
Dnia 8 maja 1945 roku zakończyły się walki przeciwko nazistowskim Niemcom, dlatego datę tę uznaje się za zakończenie II wojny światowej. Dzień 8 maja został uznany za święto państwowe dnia 2 marca 1953 roku. Co ciekawe, nie zawsze nim był – został zniesiony na mocy dekretu prezydenta Charles’a de Gaulle’a z 11 kwietnia 1959. Prezydent Giscard D’Estaing uzasadnił decyzję wolą pojednania się z Niemcami. Mimo to prezydent François Mitterrand 23 września 1981 roku przywrócił święto i ponownie ustanowił tę datę dniem wolnym od pracy.
Francuzi w tzw. Dzień Zwycięstwa wieszają flagi na swoich domach. W całym kraju odbywają się parady upamiętniające ofiary II wojny światowej. Prezydent składa kwiaty na Grobie Nieznanego Żołnierza oraz wieniec pod pomnikiem generała de Gaulle’a.
Wniebowstąpienie Pańskie (Jeudi de l’Ascension)
Święto to wypada zawsze w czwartek i jest ruchome – wyznacza się je 40 dni po Niedzieli Wielkanocnej. Upamiętnia biblijny moment wniebowstąpienia Jezusa po zmartwychwstaniu i ostatnim spotkaniu ze swoimi uczniami. Zostało ustanowione świętem państwowym w lipcu 1801 roku, po podpisaniu konkordatu przez Napoleona i papieża Piusa VII.
Chociaż jest to święto religijne, Francuzom kojarzy się przede wszystkim z długim weekendem, czyli faire le pont (dosłownie „zrobić most”, w domyśle między czwartkiem a sobotą). W tym czasie popularne jest planowanie wyjazdów i wycieczek, a także festyny, imprezy plenerowe, spotkania z rodziną itp.
Zielone Świątki (la Pentecôte)
Święto państwowe od dnia 8 marca 1886. Zielone Świątki upamiętniają zesłanie Ducha Świętego na apostołów pięćdziesiąt dni od zmartwychwstania Chrystusa (od Wielkanocy). Chociaż przypadają na niedzielę, wolny jest następujący po nich poniedziałek (Lundi de Pentecôte). W tym czasie w całym kraju odbywają się specjalne nabożeństwa oraz procesje.
Święto Narodowe Francji
Najważniejsze francuskie święto następuje latem. 14 lipca obchodzi się Święto Narodowe Francji. Tego dnia przypada rocznica udanego szturmu na Bastylię, który rozpoczął Wielką Rewolucję Francuską. Również 14 lipca Francuzi pozbawili tronu swojego króla – Ludwika XVI, który później został zgilotynowany. 14 lipca jest we Francji dniem wolnym od pracy. Odbywają się wówczas parady wojskowe oraz pokazy sztucznych ogni. Najważniejsze obchody mają miejsce na Polach Elizejskich w Paryżu.
Wniebowzięcie NMP (Assomption)
15 sierpnia od 1638 roku jest świętem państwowym, za sprawą Ludwika XIII. Upamiętnia śmierć, zmartwychwstanie oraz wniebowstąpienie Najświętszej Maryi Panny – jednej z patronek kraju. Tego dnia w całym kraju odbywają się nabożeństwa i procesje, a także festyny, parady itp.
Dzień Wszystkich Świętych (La Toussaint)
1 listopada jest świętem państwowym od 1801 roku. Podobnie jak w Polsce, w tym dniu oddaje się cześć wszystkim Świętym oraz zmarłym. Francuzi odwiedzają wtedy groby swoich bliskich, biorą udział w nabożeństwach itp. Obchody nie są jednak aż tak spektakularne jak w naszym kraju – na cmentarzu nie ma tłumów i nikt raczej nie jedzie przez cały kraj, by odwiedzić rodzinę.
Dzień Pamięci
Co ciekawe, Francuzi podobnie jak Polacy, świętują 11 Listopada. Nad Sekwaną obchodzi się wówczas Dzień Pamięci związany z zakończeniem I wojny światowej. Uroczystości i mają charakter państwowy i odbywają się przede wszystkim ku czci ofiar poległych w tym konflikcie zbrojnym. Przedstawiciele władz składają kwiaty i znicze na grobach żołnierzy.
Boże Narodzenie we Francji
Boże Narodzenie to najważniejsze francuskie święta o charakterze religijnym, choć obecnie mają raczej świecki wymiar. Świętowanie rozpoczyna się w Wigilię, a kończy 25 grudnia. Francuzi nie dzielą się opłatkiem i nie znają kolęd. Przy stole śpiewa się ewentualnie bożonarodzeniowe piosenki, niezwiązane z religią. Podobnie jak w Polsce we francuskiej tradycji występuje także Pasterka, ale odprawia się ją raczej w największych świątyniach. Podobnie jak Polacy, Francuzi ubierają choinkę, organizują jarmarki bożonarodzeniowe i przyozdabiają swoje mieszkania kolorowymi lampkami. Dzieci wystawiają jasełka. Do popularnych świątecznych dań zalicza się indyk z kasztanami, podobnie jak wędzony łosoś, pasztet z gęsich wątróbek, a także typowo francuskie przysmaki, na przykład ostrygi. W roli słodkości na stołach występują czekoladowe ciasta i desery lodowe.
Dodatkowe dni wolne we Francji – obchodzone wyłącznie w Alzacji i departamencie Mozela
- Wielki Piątek (Vendredi saint) – 15 kwietnia;
- Drugi Dzień Świąt Bożego Narodzenia/ Dzień Świętego Szczepana (Deuxième jour de Noel) – 26 grudnia
Najważniejsze francuskie święta to istotna część kultury tego kraju, dlatego warto poznać je choć trochę, np. planując wycieczkę do Francji bądź uczęszczając na kurs francuskiego.