Podczas nauki zasad gramatycznych w języku angielskim wielokrotnie można natknąć się na określenie „inwersja”. Styczność z tym zagadnieniem ma się przy tworzeniu pierwszych pytań, w których wykorzystuje się czasownik posiłkowy „to be”. Tak zwany szyk przestawny jest używany jeszcze w wielu innych sytuacjach. Wyjaśniamy, na czym dokładnie polega ten zabieg oraz kiedy i jak się go stosuje!
Inwersja w języku angielskim – jak tworzyć zdania?
Inwersja, czyli szyk przestawny w zdaniu, to zamiana miejscami czasownika posiłkowego i podmiotu, np.:
He is right. – On ma rację.
Is he right? – Czy on ma rację?
Zabieg ten zazwyczaj jest wykorzystywany w pytaniach, ale często ma na celu podkreślenie wybranej części wypowiedzi. Wtedy jest to tzw. inwersja stylistyczna – po niektórych przysłówkach oraz wyrażeniach przysłówkowych, orzeczenie zostaje zamienione w pytanie. W ten sposób wzmacnia się znaczenie/przesłanie wypowiedzi i kładzie emfazę na najważniejszą informację, np.:
Rarely have I been so embarrassed. – Rzadko kiedy byłem tak zawstydzony.
Warto też wiedzieć, że w zdaniach zawierających inwersję zwykle na początku znajduje się słówko czy wyrażenie o zabarwieniu negatywnym, np.:
On no condition must you leave. – Pod żadnym pozorem nie możesz wyjść.
Kiedy ogólnie stosuje się inwersję w języku angielskim? Najczęściej spotyka się ją w:
- pytaniach,
- języku formalnym, np.:
- Rarely do I get the opportunity to speak to a CEO. – Rzadko kiedy mam okazję rozmawiać z dyrektorem generalnym.
- zdaniach wynikowych, po słowach: „so”, „such”, np.
- So beautiful is she that everyone thinks she’s a model. – Jest tak piękna, że wszyscy myślą, że jest modelką.
- zdaniach twierdzących, „przytakiwaniach”, po wyrażeniach: „so”, „neither/nor”, „as”, np.:
- Neither do I. – Ja też nie.
- So do I. – Ja też.
- zdaniach z wyrażeniem „here come(s)”, podkreślających, że zaraz coś się wydarzy, np.:
- Here comes the monster! – Nadchodzi potwór!
Tworzenie pytań
Tworzenie pytań z inwersją w języku angielskim polega na zmianie kolejności początkowych elementów w zdaniu twierdzącym – zamienia się miejscami podmiot i czasownik posiłkowy/modalny.
W zdaniach w czasie Present Simple stosuje się czasownik posiłkowy do lub does (w 3. osobie liczby pojedynczej), np.:
Does he like me? – Czy on mnie lubi?
Do you live here? – Czy ty tutaj mieszkasz?
W zdaniach w czasie Past Simple używa się czasownika posiłkowego did, np.:
Did you just lie to me? – Czy ty właśnie mnie okłamałeś?
Inwersja w języku angielskim – zwroty na początku zdania
W języku angielskim stosujemy inwersję także w zdaniach, które zaczynają się od następujących zwrotów:
Never
Never have I seen such a beautiful woman! – Nigdy nie widziałem tak pięknej kobiety!
Rarely, seldom
Rarely have I been so nervous. – Rzadko kiedy tak się denerwowałem.
Seldom can such a varied combination of functions be found. – Rzadko można spotkać tak różnorodne połączenie cech.
hardly, barely, scarcely
Inwersja po tych słowach jest stosowana zwykle wtedy, kiedy mówi się o wydarzeniach, które nastąpiły bezpośrednio po sobie (najczęściej w Past Perfect), np.:
Hardly had she cleaned the kitchen when the child dropped the ice cream. – Ledwo posprzątała kuchnię, kiedy dziecko upuściło lody.
Barely had I fallen asleep when the phone rang. – Ledwo zasnąłem, kiedy zadzwonił telefon.
Scarcely had they entered the house when she gave them the terrible news. – Ledwie weszli do domu, kiedy przekazała im straszną wiadomość.
Uwaga! Inwersję z tymi wyrażeniami można zastosować tylko wtedy, jeśli przysłówek modyfikuje całe zdanie, a nie tylko rzeczownik. Przykładowe zdania, w których nie ma inwersji:
Hardly anyone will eat a whole box of ice cream. – Mało kto zje całe pudełko lodów.
Barely know her. – Ledwo ją znam.
No sooner
No sooner had I arrived at the library than it closed. – Ledwo dotarłam do biblioteki, a została zamknięta.
wyrażenia z „only”, np. only after, only when
W tym przypadku wyrażenia z only najczęściej łączy się z innymi wyrażeniami czasowymi, stosując czas Past Simple, np.:
Only after did they realise that something was wrong. – Dopiero potem zauważyli, że coś jest nie tak.
Only when I saw you did I understand what I was feeling. – Dopiero gdy cię zobaczyłem, zrozumiałem, co czuję.
Only then did he notice what was going on. – Dopiero wtedy zorientował się, co się dzieje.
Only later did she learn that she had nothing to regret. – Dopiero później dowiedziała się, że nie ma czego żałować.
wyrażenia z „no” i „not”: not only, not until itp.
Not since her wedding had she been so happy. – Od ślubu nie była tak szczęśliwa.
He didn’t touched her. Not even once! – Nie dotknął jej. Ani razu!
Not only is he handsome, but also intelligent and modest. – Nie tylko jest przystojny, ale też inteligentny i skromny.
In no way can your motion be accepted. – W żaden sposób Pański wniosek nie może zostać przyjęty.
On no account are you allowed to enter here. – Pod żadnym pozorem nie możesz tutaj wejść.
Not until tomorrow did it start raining. – Dopiero wczoraj zaczęło padać.
Under no circumstances
Under no circumstances should this protection be removed. – Pod żadnym pozorem nie można zdejmować tego zabezpieczenia.
little
Little did he know what was about to befall him. – Niewiele wiedział o tym, co go czeka.
so + przymiotnik + to be
So strong was the wind that she couldn’t hold her umbrella. – Wiatr był tak silny, że nie mogła utrzymać parasolki.
So delicious was the food that I had to ask for a second helping. – Jedzenie było tak pyszne, że musiałem poprosić o dokładkę.
such + to be
Such was the force of the impact that the car was completely destroyed. – Siła uderzenia była tak duże, że samochód został doszczętnie zniszczony.
Inwersja w zdaniach warunkowych
Inwersja stylistyczna jest spotykana także w okresach warunkowych języka angielskiego. Wtedy wypowiedzi nabierają bardziej formalnego charakteru. W przypadku zdań warunkowych I, II i III typu pomija się „if”.
Inwersja w pierwszym okresie warunkowym
Na początku zdania umieszcza się czasownik modalny „should”, np.
If you meet with her, call me. -> Should you meet with her, call me. = Jeśli się z nią spotkasz, zadzwoń do mnie.
Drugi okres warunkowy
Przy inwersji trzeba zastosować konstrukcję: were + podmiot + czasownik w bezokoliczniku z „to”, np.
If I bought this house, I would be so happy. -> Were I to buy this house, I would be so happy. = Gdybym miał kupić ten dom, byłbym bardzo szczęśliwy.
Trzeci okres warunkowy
W tym przypadku inwersja stylistyczna polega wyłącznie na zmianie szyku zdania w czasie Past Perfect, np.:
If she had known about that, she would have said something. -> Had she know about that, she would said something. = Gdyby tylko wiedziała o tym, na pewno by coś powiedziała.