Liczebnik to część mowy określająca cechy ilościowe, czyli liczbę, ilość, liczebność, wielokrotność lub kolejność. Jeśli chce się swobodnie wypowiadać i pisać w języku angielskim, koniecznie trzeba znać także słownictwo z tego obszaru. Omawiamy, jakie są liczebniki w języku angielskim oraz podajemy przykłady!
Liczebniki w języku angielskim
W języku angielskim wyróżnia się kilka rodzajów liczebników (numerals), które są powszechnie wykorzystywane w życiu codziennym. Ich znajomość przydaje się w wielu sytuacjach, m.in. na zakupach, w pracy czy w zwykłych rozmowach ze znajomymi.
Liczebniki angielskie dzieli się na liczebniki główne (cardinal numbers) oraz liczebniki porządkowe (ordinal numbers). Z ich pomocą określa się m.in.:
- daty (dates),
- czas (time),
- ułamki (fractions),
- procenty (percentage),
- odległości (distance),
- prędkości (speed).
Liczebniki główne – cardinal numbers
Liczebniki główne wykorzystuje się do wyrażania ilości. Bez ich znajomości trudno byłoby się porozumieć w wielu sytuacjach, ponieważ z ich pomocą opisuje się m.in. godziny, wiek czy ceny. Ich nazewnictwo można podzielić na kilka grup.
Liczebniki od 1 do 12 po angielsku
- 1 – one
- 2 – two
- 3 – three
- 4 – four
- 5 – five
- 6 – six
- 7 – seven
- 8 – eight
- 9 – nine
- 10 – ten
- 11 – eleven
- 12 – twelve
Liczebniki od 13 do 19 po angielsku
Wszystkie liczebniki po angielsku od 13 do 19 mają końcówkę -teen (odpowiednik polskiego „-naście”). W większości przypadków wystarczy dodać końcówkę do podstawowych liczebników 1-9, ale wyjątki stanowią liczebniki 13 oraz 15, w których główny człon został nieco zmodyfikowany:
- 13 – thirteen
- 14 – fourteen
- 15 – fifteen
- 16 – sixteen
- 17 – seventeen
- 18 – eighteen
- 19 – nineteen
Liczebniki od 20 do 99 po angielsku
W przypadku dziesiątek w języku angielskim dodaje się końcówkę –ty (odpowiednik polskiego „-dzieści” i „-dziesiąt”). Zasada jest bardzo prosta, z jednym wyjątkiem – przy forty znika literka „u”:
- 20 – twenty
- 30 – thirty
- 40 – forty
- 50 – fifty
- 60 – sixty
- 70 – seventy
- 80 – eighty
- 90 – ninety
Liczebniki złożone po angielsku
Liczebniki złożone po angielsku tworzy się w bardzo prosty sposób. Do liczby dziesiętnej wystarczy dodać liczbę pojedynczą, łącząc je ze sobą dywizem (krótka kreska), np.:
- 21 – twenty-one
- 32 – thirty-two
- 43 – forty-three
- 54 – fifty-four
- 65 – sixty-five
- 76 – seventy-six
- 87 – eighty-seven
- 98 – ninety-eight
- 99 – ninety-nine
Liczebniki po angielsku powyżej 100 (liczebniki hundred, thousand, milion itd.)
Duże liczebniki po angielsku, powyżej 100, opisuje się w prosty sposób. Wystarczy dodać do liczebnika głównego słówko hundred, thousand, million itd.:
- 100 – one hundred (a hundred)
- 200 – two hundred
- 300 – three hundred
- 1000 – one thousand (a thousand)
- 2000 – two thousand
- 3000 – three thousand
- 1 000 000 – one/a million
- 1 000 000 000 – one/a billion (miliard)
Uwaga! Do słówka hundred i thousand nie dodaje się końcówki -s. Wyjątkiem jest sytuacja, gdy mówi się o „setkach” czy „tysiącach”, ale bez podawania konkretnej liczby, np.:
- hundreds of people – setki ludzi
Jak odczytywać duże liczebniki po angielsku?
Duże liczebniki po angielsku odczytuje się w podobny sposób, jak po polsku. Trzeba jednak pamiętać, że setki i dziesiątki powinno łączyć słówko and. Spójrzmy na kilka przykładów:
- 186 – one hundred and eighty-six
- 2137 – two thousand one hundred and thirty-seven
- 11 1111 – eleven thousand one hundred and eleven
- 123 456 – one hundred twenty-two thousand four hundred and fifty-six
- 6 543 210 – six million five hundred forty-three thousand two hundred and ten
Liczebniki porządkowe
Liczebniki porządkowe są wykorzystywane do opisywania kolejności, np. pierwszy, drugi, dziesiąty itd. W języku angielskim tworzy się je w prosty sposób, ale trzeba pamiętać o kilku wyjątkach. Miejsca od pierwszego do trzeciego są opisywane nieco inaczej:
- 1st – first – pierwszy
- 2nd – second – drugi
- 3rd – third – trzeci
Opis liczebnika porządkowego zaznacza się dodając końcówkę -th, np.:
- 11th – eleventh – jedenasty
- 14th – fourteenth – czternasty
- 29th – twenty-ninth – dwudziesty dziewiąty
- 166th – one hundred sixty-sixth – sto sześćdziesiąty szósty
Uwaga! W przypadku liczebników, które stanowią wielokrotność liczby dziesięć i mają końcówkę -y, przed dodaniem końcówki -th trzeba zmienić ją na -ie, np.:
- twenty -> twentieth
- forty -> fortieth
- eighty -> eightieth
Jak odczytywać liczby dziesiętne w języku angielskim?
W języku angielskim liczby dziesiętne wymawia się odczytując każdą cyfrę oddzielnie, stosując separator dziesiętny „point”:
- 5 – point five
- 25 – point two five
- 05 – point zero five
- 11 – two point one one
Uwaga! Kwoty odczytuje się w inny sposób, co opisujemy w dalszej części artykułu.
Jak odczytywać ułamki w języku angielskim?
Ułamki po angielsku odczytuje się korzystając z liczebników głównych dla licznika i porządkowych dla mianownika. Jeśli licznik jest większy od 1, tworzy się liczbę mnogą od liczebnika porządkowego. Wyjątkiem jest liczebnik 2, który czyta się jako half (połowa – 1/2), gdy znajduje się w liczniku oraz halves w liczbie mnogiej:
- 1/2 – one half – jedna druga (jedna połowa)
- 1/3 – one third – jedna trzecia
- 3/4 – three fourths – trzy czwarte
- 3/2 – three halves – trzy drugie (trzy połowy)
Jak odczytywać procenty w języku angielskim?
Przy odczytywaniu procentów po angielsku wystarczy wymówić liczebnik główny i dodać wyraz percent:
- 5% – five percent
- 25% – twenty-five percent
- 33% – thirty-three point three three percent
- 100% – one hundred percent
- 400% – four hundred percent
Jak odczytywać kwoty w języku angielskim?
Przy odczytywaniu kwot najpierw czyta się całą liczbę, a następnie dodaje nazwę waluty. Jeśli pojawia się liczba dziesiętna, trzeba powiedzieć ją dopiero po określeniu waluty, np.:
- 25$ – twenty-five dollars
- 37€ – thirty-seven euros
- 150₤ – one hundred and fifty pounds
- $11.99 – eleven dollars and ninety-nine cents
Uwaga! W mowie potocznej zwykle pomija się określenia związane z walutą (oczywiście w sytuacjach, gdy jest ona oczywista).
Jak odczytywać miary w języku angielskim?
W przypadku miar po angielsku wystarczy odczytać liczbę i podać nazwę jednostkę miary, np.:
- 100 m – one hundred meters
- 15 km/h – fifteen kilometers per hour
- 20 ft – twenty feet
- 5 L – five liters
- 2 tbsp – two tablespoons
Jak odczytywać lata w języku angielskim?
Odczytywanie lat w języku angielskim jest już nieco trudniejsze.
Jeśli rok składa się z czterech cyfr, w większości przypadków należy podzielić go na pół – odczytać dwie pierwsze i dwie ostatnie cyfry jako dwie liczby.
Istnieje jednak kilka wyjątków:
- pierwsze 100 lat każdego tysiąclecia można odczytać jako całe liczby (nawet jeśli posiadają cztery cyfry) oraz można je przeczytać jako liczby dwucyfrowe;
- tysiąclecia zawsze odczytuje się jako całe liczby czterocyfrowe;
- nowe stulecia czyta się jako całe liczby setek;
- nie używa się wyrazu thousand w opisie lat ostatniego tysiąclecia;
- lata trzycyfrowe można przeczytać jako trzycyfrową liczbę lub jako jednocyfrową liczbę poprzedzającą dwucyfrową liczbę;
- lata posiadające dwucyfrową liczbę czyta się jak całą liczbę.
Uwaga! W przypadku lat trzycyfrowych i dwucyfrowych można zastosować dodatkowo wyrażenie the year, by zaznaczyć, że opisuje się rok. Po latach przed naszą erą stawia się przedrostek BC (before Christ), wymawiany jak dwie litery alfabetu.
Przykłady:
- 2019 – twenty nineteen (two thousand nineteen)
- 2001 – two thousand one
- 2000 – two thousand
- 1939 – nineteen thirty-nine
- 1901 – nineteen o one
- 1900 – nineteen hundred
- 966 – nine hundred sixty-six (nine sixty-six)
- 25 – twenty-five (the year twenty five)
- 2000 BC – two thousand BC
Jak czyta się liczebnik 0 w języku angielskim?
Liczebnik 0 w języku angielskim odczytuje się na wiele sposób, w zależności od tego, jak jest użyty w zdaniu. Co więcej, jego zastosowanie jest odmienne w różnych krajach anglojęzycznych. Najpopularniejsze są wykorzystywane w Stanach Zjednoczonych, np.:
- zero – liczba występująca samodzielnie albo w liczbach dziesiętnych, procenty, numery telefonów, popularne wyrażenia i frazeologizmy;
- (jak litera) – lata, adresy, czas, temperatura;
- nil – wyniki sportowe;
- nought – stosowany jedynie w brytyjskim angielskim, jako nieco archaiczny odpowiednik słowa „zero” oraz „nic”.