Chociaż tzw. czasy dokonane są prawdziwą zmorą osób uczących się języka angielskiego, kilka z nich jest często wykorzystywanych w codziennych rozmowach. Jeśli Ci zależy na tym, by bez problemów się komunikować, po prostu musisz je znać. Omawiamy najważniejsze czasy perfect!
Czasy perfect – dlaczego warto je znać?
Czasy perfect są dla nas szczególnie trudne, ponieważ nie posiadamy ich dokładnych odpowiedników w języku polskim. Są to specjalne struktury, które są przeznaczone do bardzo szczegółowego opisywania zjawisk, zdarzeń, sytuacji itp. Dzięki nim można w jednym zdaniu zawrzeć maksymalnie dużo dodatkowych informacji, co ma duże znaczenie w przypadku rozmów prowadzonych w pracy. Niestety, nauka czasów perfect jest dość trudna. Nie oznacza to jednak, że można ją pominąć. Przedstawiamy krótki opis najważniejszych, najczęściej wykorzystywanych odmian tych struktur gramatycznych.
Present perfect simple
Czas teraźniejszy dokonany prosty wykorzystuje dwa czasowniki – posiłkowy (podlegający odmianie to have) i główny, w III formie (past participle).
Zdania twierdzące mają taką formę:
- podmiot + have/has + orzeczenie (czasownik w III formie) + reszta zdania.
By stworzyć zdanie przeczące wykorzystuje się haven’t lub hasn’t.
Pytania zaś wyglądają następująco:
- słówko pytające (Who? – Kto?, What? – Co, jaki?, Why? – Dlaczego?, Where? – Gdzie?, When? – Kiedy?, Which? – Który?, How? – Jak?) + have/has + podmiot + orzeczenie (czasownik w III formie) + reszta zdania.
Chociaż ten czas perfect jest określany jako teraźniejszy, wykorzystuje się go do opisywania sytuacji, zdarzeń i zjawisk, które rozpoczęły się jeszcze w przeszłości. Z jego pomocą można opowiadać o:
- czynnościach, które odbyły się w przeszłości (w nieokreślonym czasie), a ich skutki można zaobserwować w teraźniejszości, np. I have learned how to operate this machine – Uczyłem się, jak używać tej maszyny;
- stanach i czynnościach, które rozpoczęły się w przeszłości i trwają nadal, np. I have been working here for 3 years – Pracuję tutaj od 3 lat;
- czynnościach, które kilkukrotnie odbyły się w nadal trwającym przedziale czasowym, np. I have finished two projects in this month – Skończyłem dwa projekty w tym miesiącu;
- doświadczeniach żyjących osób, np. I haven’t been on delagation yet – Nie byłem jeszcze w delegacji.
Present perfect continuous
Drugim często wykorzystywanym teraźniejszym czasem perfect jest tzw. teraźniejszy dokonany ciągły. W pewnym sensie stanowi połączenie present perfect simple i present continuous.
Wzór na zdania oznajmujące prezentuje się tak:
- podmiot + have been/has been + orzeczenie (czasownik + -ing) + reszta zdania.
W zdaniach przeczących dodaje się oczywiście not, w formie: haven’t been/hasn’t been.
Szyk w zdaniach pytających wygląda zaś następująco:
- zaimek pytający + have/has + podmiot + been + orzeczenie (czasownik + –ing) + reszta zdania.
Czas ten jest wykorzystywany do opisywania:
- czynności i stanów, które zaczęły się w przeszłości i nadal trwają, ale dla mówiącego najważniejsze jest to, jak długo mają już miejsce, np. He has been working for over eight hours – On pracuje już ponad 8 godzin;
- czynności i stanów, które zaczęły się w przeszłości, ale jeszcze nie zakończyły lub zakończyły się dopiero niedawno – w tym przypadku podkreśla się, że coś konkretnego się dzieje/działo, np. He has been working in the magazine all day – On pracuje w magazynie cały dzień.
Pozostałe czasy perfect: przeszłe (past perfect i past perfect continuous) oraz przyszłe (future perfect simple i future perfect continuous).
Pozostałe czasy perfect są już o wiele rzadziej wykorzystywane i raczej stosowane przez osoby posługujące się angielskim na poziomie zaawansowanym. Są zdecydowanie bardziej skomplikowane, dlatego wymagają większej świadomości języka. Dla porządku warto jednak o nich wspomnieć.
Past perfect jest tzw. czasem zaprzeszłym. Co ciekawe, w Polsce jego odpowiednik był stosowany do XIX wieku. Współcześnie jest jednak uznawany za archaiczną strukturę. W języku angielskim nadal z powodzeniem wykorzystuje się go w codziennych rozmowach.
Zdanie twierdzące wygląda tak:
- podmiot + had + orzeczenie (czasownik w III formie) + reszta zdania.
Czas zaprzeszły wykorzystuje się do opisywania czynności, które rozpoczęły się i zakończyły przed konkretnym momentem, również osadzonym w przeszłości, np. He had sent e-mail, before he left office.
Past perfect continuous to z kolei czas zaprzeszły ciągły – odmiana rzadko wykorzystywana w mowie potocznej, ale znacznie wzbogacająca wypowiedź.
Zdanie twierdzące tworzy się według wzoru:
- podmiot + had been + orzeczenie (czasownik + -ing) + reszta zdania.
Czas ten pozwala poinformować o tym, że dana czynność rozpoczęła się i trwała przez jakiś okres przed inną czynnością, zdarzeniem czy zjawiskiem. Przy tym nie wspomina się jednak o jej skutkach, np. When I met him he had been working in a branch office for two months – Kiedy go poznałem, pracował przez dwa miesiące w oddziale firmy.
Przyszły czas, czyli future perfect simple, jest odpowiedni w przypadku działań, które mają zdarzyć się lub zakończyć dopiero w przyszłości.
Konstrukcja zdania wygląda tak:
- podmiot + will + have + orzeczenie (czasownik w III formie) + reszta zdania.
Czas ten pomaga opisać:
- czynność, która ma być zakończona przed określonym momentem w przyszłości, np. I will have read this raport by tomorrow – Przeczytam ten raport do jutra;
- stan, który będzie trwał przez określony okres w konkretnym momencie w przyszłości, np. He will have been a marketing director for three years next month – W przyszłym miesiącu miną 3 lata, odkąd jest dyrektorem marketingu;
- przypuszczenie na temat czynności, która prawdopodobnie została już wykonana, np. I sent her the e-mail a week ago so she will have read it by now –Wysłałem jej maila tydzień temu, więc już go przeczytała.
Najrzadziej stosowanym z czasów perfect jest zaś future perfect continuous.
Zdanie oznajmiające wyglądają tak:
- podmiot + will + have been + orzeczenie (czasownik + -ing) + reszta zdania.
W ten sposób można opisać działanie, które trwać będzie przez dany okres do konkretnego momentu w przyszłości, np. By next month he will have been working here for ten years – Do przyszłego miesiącu będzie tutaj pracował przez 10 lat.
Czasy perfect sprawiają Ci kłopot? Mimo wszystko powinieneś opanować chociaż podstawowe warianty, by móc swobodnie się porozumiewać z współpracownikami, przełożonymi i klientami. Zapisz się na angielski online, a bez problemu będziesz posługiwać się językiem obcym w pracy oraz w sytuacjach prywatnych!