Tryby warunkowe w angielskim – jak je zapamiętać?
W języku angielskim za pomocą specjalnych struktur można przekazać to, co się stanie lub mogłoby się stać po spełnieniu określonego warunku. Konstrukcje te bywają kłopotliwe, ale są wymagane na maturze. Przygotowaliśmy krótką powtórkę z tego, jak stosuje się tryby warunkowe w angielskim!
Tryby warunkowe w angielskim – co to jest i jaką pełnią rolę?
Tryby warunkowe w angielskim (Conditionals) nazywa się też inaczej okresami czy zdaniami warunkowymi. To wyjątkowo przydatna struktura gramatyczna, dzięki której można elokwentnie mówić i pisać o tym, co dzieje się, ma się stać lub mogłoby się stać po spełnieniu jakiegoś warunku.
Istnieje pięć rodzajów trybów warunkowych w angielskim:
- Zero Conditional,
- First Conditional,
- Second Conditional,
- Third Conditional,
- Mixed Conditional.
Dodatkowo stosuje się konstrukcję Unreal Past, wykorzystującą zwroty i wish oraz if only.
Ogólnie zdania w trybie warunkowym składają się z dwóch części:
- If + zdanie podrzędne, w którym opisuje się warunek + przecinek;
- zdanie nadrzędne, opisujące skutek spełnienia warunku.
Jeśli odwróci się ich kolejność, można pominąć przecinek. By jednak prawidłowo je konstruować, trzeba poznać wszystkie odmiany.
1) Zero Conditional
W zerowym trybie warunkowym if ma takie samo znaczenie jak when lub whenever (kiedy).
Schemat tworzenia zdania wygląda następująco:
- if + Present/Past Simple , Present/Past Simple
Tryb ten stosuje się podczas opisywania:
- praw fizyki i natury, np. If you heat water to 100 degrees, it starts to boil;
- ogólnie przyjętych zasad, np. If you exceed the speed limit, you get a ticket;
- sytuacji niezmiennych, np. If anybody is late for dinner, mom gets angry.
2) First Conditional
W pierwszym trybie warunkowymi if oznacza „jeśli”.
Najczęściej spotykana konstrukcja wygląda tak:
- if + Present Simple , Future Simple
W zdaniu nadrzędnym można także zastosować:
- Present Continuous,
- to be going to,
- Present Perfect,
- Present Perfect Continuous,
- will/won’t + bezokolicznik,
- would + bezokolicznik,
- would like/love/care + bezokolicznik,
- should (happen to) + bezokolicznik,
- by some unlucky chance/by any chance/by some remote chance.
W podrzędnym pojawiają się także:
- may + bezokolicznik,
- might + bezokolicznik,
- can + bezokolicznik,
- should + bezokolicznik,
- must + bezokolicznik,
- could + bezokolicznik,
- to be going to,
- tryb rozkazujący.
Pierwszy tryb warunkowy w języku angielskim wykorzystuje się w odniesieniu do teraźniejszości i przyszłości. Przedstawiony warunek jest uznany za możliwy do spełnienia albo prawdopodobny, np. If Mary doesn’t do her homework, the teacher will be upset.
3) Second Conditional
W drugim trybie warunkowym if oznacza „gdyby”.
Podstawowa konstrukcja ma taką formę:
- If + Past Simple , would + bezokolicznik
W zdaniu nadrzędnym mogą też pojawić się:
- Past Continuous,
- was/were going to,
- was/were to do sth,
- would + bezokolicznik,
- would/wouldn’ + bezokolicznik,
- by some unlucky chance/by any chance/by some remote chance.
W zdaniu podrzędnym czasami stosuje się:
- might/could + bezokolicznik,
- could + bezokolicznik,
- would/might/could + be + czasownik +
Drugi tryb warunkowy stosuje się w odniesieniu do teraźniejszości i przyszłości, kiedy:
- warunek uznaje się za nierealny, bardzo mało prawdopodobny czy wręcz niemożliwy do spełnienia, np. I would be happy if we were going to leave tomorrow;
- daje się rady, np. If I were you, I wouldn’t go.
4) Third Conditional
Trzeci tryb warunkowy odnosi się do przeszłości, a if znaczy w nim „gdyby”.
W formie podstawowej zdania tworzy się tak:
- If + Past Perfect , would have + past participle (III forma/-ed)
W zdaniu nadrzędnym można zamiennie zastosować:
- Past Perfect Continuous,
- was/were to have done sth,
- If it hadn’t been for,
- but for.
W zdaniu podrzędnym można zaś użyć też:
- might/could + have + past participle (III forma/-ed),
- would + have been + czasownik + ing.
Trzeci z trybów warunkowych w angielskim stosuje się wtedy, gdy chce się opisać hipotetyczne sytuacje w przeszłości – gdyby coś się wydarzyło (lub nie wydarzyło) w przeszłości, miałoby to określony skutek (w przeszłości), np. If Mary had told me about her problem, I would have helped her.
5) Mixed Conditional
Tryby warunkowe można ze sobą mieszać. Najpopularniejsze są połączenia drugiego z trzecim oraz trzeciego z drugim:
- warunek z drugiego okresu + rezultat z trzeciego = If + Past Simple , would have + past participle (III forma/-ed);
Inne warianty w zdaniu nadrzędnym:
- Past Continuous,
- was/were going to,
- was/were to do sth.
Alternatywy dla zdania podrzędnego:
- might/could + have + past participle (III forma/-ed),
- would + have been + czasownik + ing .
Mieszany tryb warunkowy II/III odnosi się do teraźniejszości (warunek) i przeszłości (skutek). Warunek jest niemożliwy do spełnienia oraz często dotyczy stałych cech lub niezmiennych sytuacji, np. If Mary were taller, she could have played in a volleyball team in high school.
- warunek z trzeciego okresu + rezultat z drugiego = If + Past Perfect , would + bezokolicznik.
Inne opcje dla zdania nadrzędnego:
- Past Perfect Continuous,
- was/were to have done sth,
- If it hadn’t been for,
- But for.
W zdaniu podrzędnym może też pojawić się:
- might/could + bezokolicznik,
- could + bezokolicznik,
- would/might/could + be + czasownik + ing.
Mieszany tryb warunkowy typu III/II stosuje się, kiedy chce się powiedzieć, że gdyby w przeszłości został spełniony jakiś warunek (niemożliwy do spełnienia), to jego skutki byłyby widoczne w teraźniejszości, np. If I hadn’t read that job ad, I wouldn’t work in this company now.
Unreal Past – I wish oraz if only
O „nierzeczywistej przeszłości” można także opowiadać za pomocą konstrukcji i wish oraz if only. Zdania buduje się w prosty sposób:
- I wish/if only + Past Simple/Past Continuous ALBO Past Perfect/Past Perfect Continuous ALBO would/could + czasownik
Wyrażenie I wish pomaga wyrazić:
- chęć, życzenie, np. I wish I was a little bit taller;
- żal, ubolewanie, np. I wish I hadn’t told you that.
Wyrażenie if only jest uważane za nieco silniejsze i bardziej formalne, ale stosuje się je dokładnie w tych samych przypadkach.
Tryby warunkowe w angielskim ciągle Ci się mylą? Zapisz się na angielski online, a do matury nie będziesz mieć z nimi żadnych problemów. Skup się na przygotowaniach, by uzyskać jak najlepszy wynik!