W języku polskim istnieją tylko trzy czasy. W angielskim jest ich aż dwanaście, chociaż tylko cztery z nich są najczęściej stosowane. Na maturze, w szczególności rozszerzonej, należy znać nawet te trudniejsze warianty. Największą zmorą są czasy perfect. Przygotowaliśmy krótką powtórkę, dzięki której przypomnisz sobie, kiedy i jak się je stosuje!
Czasy perfect w angielskim – jak je rozróżnić?
Język angielski wykorzystuje czasy proste (simple), czyli w polskim rozumieniu dokonane, oraz ciągłe (continuous), czyli niedokonane. To, czym w zasadzie są czasy perfect, jest nieco trudniejsze do przełożenia na nasze realia językowe. W praktyce służą one jeszcze dokładniejszemu opisywaniu zdarzeń, sytuacji, zjawisk itp. Dzięki nim można w prostym zdaniu przekazać wiele cennych informacji. Niestety, sporo osób ma kłopot z ich zrozumieniem oraz zapamiętaniem. Aby ułatwić naukę do matury, krótko i w przystępny sposób omówimy wszystkie czasy perfect.
Czasy perfect teraźniejsze: Present Perfect Simple i Present Perfect Continuous
1) Present Perfect Simple
Tak zwany czas teraźniejszy dokonany prosty wykorzystuje dwa czasowniki – posiłkowy (podlegający odmianie to have) i główny, w formie III (past participle).
Zdania twierdzące tworzy się w następujący sposób:
- podmiot + have/has + orzeczenie (czasownik w III formie) + reszta zdania
W zdaniach przeczących stosuje się haven’t lub hasn’t.
Pytania zaś przyjmują taką formę:
- zaimek pytający: Who (kto?), What (co?/jaki?), Why (dlaczego?), Where (gdzie?), When (kiedy?), Which (który?) albo How (jak?) + have/has + podmiot + orzeczenie (czasownik w III formie) + reszta zdania
Chociaż czas jest określany jako teraźniejszy, odnosi się sytuacji, zdarzeń i zjawisk, które rozpoczęły się jeszcze w przeszłości. Pomaga opisać:
- czynności, które odbyły się w przeszłości w nieokreślonym czasie, a ich skutki można zaobserwować w teraźniejszości, np. I have learned Spanish;
- czynności i stany, które rozpoczęły się w przeszłości, ale nadal trwają, np. I have been learning Spanish for 5 years;
- czynności, które odbyły się kilkukrotnie w niezakończonym jeszcze przedziale czasowym, np. I have attended four classes in this month;
- doświadczenia żywych osób, np. I have been to Spain.
2) Present Perfect Continuous
Rzadziej używanym teraźniejszym czasem perfect jest tzw. dokonany ciągły, który jest swoistym połączeniem Present Perfect Simple i Present Continuous.
Zdania twierdzące tworzy się tak:
- podmiot + have been/has been + orzeczenie (czasownik + -ing) + reszta zdania
W zdaniach przeczących pojawia się haven’t been/hasn’t been.
Pytania natomiast zapisuje się w taki sposób:
- zaimek pytający + have/has + podmiot + been + orzeczenie (czasownik + -ing) + reszta zdania
Czas ten stosuje się podczas opisywania czynności, które:
- zaczęły się w przeszłości, ale nadal trwają i najważniejsze w ich przypadku jest to, jak długo taki stan już się utrzymuje, np. She has been studying for over three hours;
- zaczęły się w przeszłości, ale jeszcze nie zakończyły lub zakończyły się dopiero niedawno – tutaj najważniejsze jest to, że się coś się dzieje/działo, np. She has been studying in the library all day.
Czasy perfect przeszłe: Past Perfect i Past Perfect Continuous
1) Past Perfect
Tak zwany czas zaprzeszły był stosowany w języku polskim do XIX wieku, ale współcześnie jest uznawany za archaizm. Jak najbardziej w angielskim dalej się go wykorzystuje, wraz z trzecimi formami czasowników.
Zdanie twierdzące wygląda tak:
- podmiot + had + orzeczenie (czasownik w III formie) + reszta zdania
Zdania przeczące zawierają hadn’t.
Pytania natomiast mają taką konstrukcję:
- zaimek pytający + had + podmiot + orzeczenie (czasownik w III formie) + reszta zdania
Czas zaprzeszły jest stosowany do opisywania czynności, które rozpoczęły się i zakończyły przed konkretnym momentem, również osadzonym w przeszłości, np. She had left home, before she called you.
2) Past Perfect Continuous
Czasy perfect nie zawsze są powszechne w codziennych sytuacjach, ale są wymagane na maturze, w szczególności rozszerzonej. Ta odmiana raczej nie jest wykorzystywana w mowie potocznej, ale znacznie wzbogaca wypowiedź.
Zdanie twierdzące tworzy się według wzoru:
- podmiot + had been + orzeczenie (czasownik + -ing) + reszta zdania
Zdania przeczące zawierają formułę hadn’t been.
Pytanie można z kolei postawić w taki sposób:
- zaimek pytający + had + podmiot + orzeczenie (czasownik w III formie) + reszta zdania
Czas ten informuje o tym, że dana czynność rozpoczęła się i trwała przez jakiś czas przed inną czynnością, zdarzeniem czy zjawiskiem. Przy tym pomija się to, jakie są jej rezultaty, np. When I met her she had been living in Spain for ten months.
Czasy perfect przyszłe: Future Perfect Simple i Future Perfect Continuous
1) Future Perfect Simple
Czasy opisujące przyszłość mogą w różny sposób ją przedstawiać. Ten wariant sprawdza się w przypadku działań, które mają zdarzyć się lub zakończyć dopiero w przyszłości.
Zdanie twierdzące wygląda tak:
- podmiot + will + have + orzeczenie (czasownik w III formie) + reszta zdania
W zdaniach przeczących zamiast will stosuje się won’t.
Konstrukcja pytania jest następująca:
- zaimki pytające + will + podmiot + have + orzeczenie (czasownik w III formie) + reszta zdania
Future Perfect Simple można zastosować wtedy, gdy chce się opisać:
- czynność, która ma być zakończona przed określonym momentem w przyszłości, np. I will have read this book by Friday;
- opisując stan, który będzie trwał przez określony okres w konkretnym momencie w przyszłości, np. She will have been a Spanish teacher for two years next year;
- przypuszczenie, że dana czynność została już wykonana, np. I lent him the book a month ago so he will have read it by now.
2) Future Perfect Continuous
Co ciekawe, czas ten jest jednym z najrzadziej wykorzystywanych wariantów. Niemniej, zastosowanie go na maturze na pewno zapewni dodatkowe punkty, a także może pojawić się w zadaniu gramatycznym.
Zdania twierdzące wyglądają tak:
- podmiot + will + have been + orzeczenie (czasownik + -ing) + reszta zdania
W zdaniu przeczącym wymienia się will na won’t.
Pytania mają taką formę:
- zaimek pytający + will + podmiot + have been + orzeczenie (czasownik + -ing) + reszta zdania
Kiedy jednak można zastosować najrzadziej wykorzystywany z czasów perfect? Z jego pomocą da się ciekawie opisać działanie, które do konkretnego momentu w przyszłości trwać będzie przez dany okres, np. By next week Mary will have been working in this school for seven years.
Czasy perfect spędzają Ci sen z powiek przed maturą? Możesz je jeszcze sprawnie sobie przyswoić. Zapisz się na angielski online, by nic nie zaskoczyło Cię podczas egzaminów!